Ένα απ τα πιο όμορφα και ταυτόχρονα σύνθετα πράγματα που μπορεί να συμβούν στη ζωή ενός ανθρώπου είναι η δημιουργία σχέσεων και πιο ειδικά η δημιουργία σχέσεων συντροφικότητας.Ο δεσμός ανάμεσα σε δυο ανθρώπους δεν είναι μια αλληλεπίδραση που απλώς αρθροίζει δυο ανθρώπους αλλά είναι μια νέα ύπαρξη,ένας καινούριος οργανισμός.Συνήθως στις σχέσεις συντροφικότητας προσδιορίζουμε και προσδιοριζόμαστε ,απέναντι στην/στον σύντροφο μας, περιγράφοντας την/τον ως έτερο ήμισυ.Νομίζω ότι αυτή είναι η πιο εύστοχη περιγραφή αφου καθένας απ τους δυο είναι "ένα μισό" όχι όμως μόνο σαν ποσότητα αλλά και σαν ποιότητα απέναντι στον οργανισμό που λέγεται σχέση.Μέσα σε αυτήν εισερχόμαστε ως δυο μισά σε ότι αφορά την εξέλιξη μας.Μια εξέλιξη που θα προστατευθεί και θα ολοκληρωθεί εντός αυτού του νέου οργανισμού που λέγεται σχέση.Δεν είμαστε δυο συμπληρωματικά μισά που εφαρμόζουμε πλήρως και εξ αρχής,δεν είμαστε απαραίτητα και εκ των προτέρων δυο γειτονικά κομμάτια σε ένα πάζλ. Είμαστε όμως δυο μισά που θα συμπληρωθούμε και θα ολοκληρωθούμε μέσα στο περιβάλλον που δημιουργεί (αν φυσικά το δημιουργεί) η σχέση μας.
Στίς βιολογικές επιστήμες η μελέτη ενός οργανισμού ξεκινάει με την ανατομία του.Με αυτήν μαθαίνεις πρώτα απ όλα ποιά όργανα συνθέτουν έναν οργανισμό,σε ποιά θέση βρίσκονται μέσα στο σώμα και με ποιά άλλα όργανα αυτά συνορεύουν ή συνδέονται.Η γνώση αυτή είναι η βασικότερη γνώση που μπορεί να έχει ένας μαθητής βιολογίας,ωστόσο δεν είναι αρκετή ώστε να αντιληφθεί κανείς τι είναι ο οργανισμός.Η ανατομία σου διδάσκει πως είναι το σώμα-πτώμα,πως είναι το hardware του οργανισμού.Απο εκεί και πέρα χρειάζεσαι και άλλες γνώσεις (βιοχημεία,φυσιολογία κλπ) για να καταλάβεις πως λειτουργεί ,για να προσεγγίσεις το software του.Ο οργανισμός δεν είναι μόνο το σύνολο των οργάνων που τον αποτελούν αλλά και η λειτουργία τους μαζί.Στην φωτογραφία προσπάθησα να παραστήσω μάλλον ανατομικά (στατικά) τον οργανισμό μιας σχέσης.Το πως όμως λειτουργεί η σχέση,το τι ακριβώς είναι η ζωή για μια σχέση,μην περιμένουμε να το κατανοήσουμε μέσα απο μια εικόνα.Η εμπειρία μας μέσα σε σχέσεις (δικές μας και ανθρώπων του περιβάλλοντος μας) είναι αυτή που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πως η ανατομία μιας σχέσης συμμετέχει στην λειτουργία της ή διαμορφώνει την λειτουργία της.
Καθένας μας,πριν μπεί σε μια σχέση,είναι φορέας της εώς τότε ιστορίας του.Έχει αναπτυχθεί βιολογικά μέσα απ το πάντρεμα του γενετικού του κώδικα και του περιβάλλοντος στο οποίο μεγάλωσε.Η οικογένεια του και οι εμπειρίες που απέκτησε υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες στην διάπλαση της προσωπικότητας του.Παράλληλα καθένας μας έχει κάποιο γνωστικό υπόβαθρο που σε μεγάλο βαθμό αυτό καθορίζει τον τύπο και τον τρόπο δραστηριοποιήσης μας (καριέρα, εργασία,βιοπορισμός).Καθένας μας επίσης συμμετέχει σε ένα πλέγμα σχέσεων (οικογενειακές,φιλικές,ευρύτερα κοινωνικές) και συνήθως μέσα σε αυτό το πλέγμα πραγματοποιούνται και οι νέες γνωριμίες.Αυτήν την ατομική βιογραφία του καθενός μας,με την οποία πρωτοεμφανιζόμαστε σε μια σχέση,την ονομάζω ατομικό ιστορικό της/του και την παριστάνω με ρόζ κύκλους για την γυναίκα και γαλάζιους για τον άντρα.
Μέσα απο τις γνωριμίες ανανεώνουμε και διευρύνουμε το πλέγμα των σχέσεων μας.Κάποια στιγμή ,κάποια απο αυτές τις γνωριμίες μας έχει το ειδικό βάρος του άλλου μισού μας,ενός ανθρώπου δηλαδή με τον οποίον θέλουμε να συνυπάρχουμε και να συμπορεύομαστε σε ένα πιο προσωπικό(ιδιωτικό) πλαίσιο.Αυτή η ανάγκη (που συνήθως είναι περισσότερες απο μια και όχι πάντα οι ίδιες) και η αίσθηση ότι το συγκεκριμένο άτομο μπορεί να μας την/τις ικανοποιήσει είναι που γεννούν την αρχική έλξη.Η έλξη αυτή είναι που οδηγεί στην στενότερη και συχνότερη επαφή μας και έτσι τελικά αρχίζει να διανύει η σχέση τα πρώτα της χιλιόμετρα.Αυτά τα πρώτα χιλιόμετρα,ζωγραφίζουν αδρά και τα όρια μέσα στα οποία θα κινείται ο καθένας μας όσο θα βρισκόμαστε σε αυτήν τη σχέση.Με την καρδιά που χαράκτηκε στην άμμο,προσπαθώ να απεικονίσω αυτό το πρώτο αδρό πλαίσιο σχέσης και στην εικόνα.
Το πλαίσιο αυτό δεν είναι και τελεσίδικο με την έννοια του ότι και οι δυο γνωρίζουμε ελάχιστα ο ένας για τον άλλον και εκφραζόμαστε περιορισμένα προς τον άλλον.Δεν έχει δηλαδή αναπτυχθεί επαρκώς η οικειότητα ανάμεσα μας.Όσο καλύτερα μαθαίνει ο ένας τον άλλον το πλαίσιο αυτό μπορεί να δέχεται επιμέρους βελτιώσεις.Μην όμως απ την άλλη πλεύρα πιστεύουμε ότι οι βελτιώσεις αυτές θα είναι τόσο μεγάλες που να αλλάξουν ολοκληρωτικά το σχήμα στην άμμο.Μπορεί η καρδιά να μεγαλώσει λίγο,να ξαναφτιαχτούν κάποιες καμπύλες της καλύτερα, αλλά το βασικό σχήμα θα παραμείνει η καρδιά.Το να κλείνουμε πεισματικά τα μάτια μας απέναντι σε αυτό το αδρό πλαίσιο,πιστεύοντας ότι μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι εντελώς διαφορετικό στην πορεία, είναι μάλλον μια αυταπάτη.
Όσο συνειδητοποιημένα κι αν επιλέγουμε την/τον σύντροφο μας,στην επιλογή αυτή συνδράμουν και ασυνείδητες (ή αν προτιμάτε λιγότερο συνειδητές) πτυχές μας που ικανοποιούνται μέσα απο συγκεκριμένα "σχήματα" σχέσεων.Αυτά τα "σχήματα" ξεκίνησαν να σχεδιάζονται μέσα μας απ την αρχή της ζωής μας (σχέσεις με γονείς και αρχικό κοινωνικό περιβάλλον ) και όσο μεγαλώναμε δέχονταν επιμέρους τροποποιήσεις οι οποίες διαμόρφωσαν μέσα μας ένα πατρόν συσχέτισης,ένα προσχέδιο.Αυτό το προσχέδιο δεν είναι ταυτόσημο με την τελική μορφή που θα πάρει η σχέση μας ωστόσο σαφώς και θα εμπνεύσει την τελική μορφή.Πολύ χοντροκομμένα λοιπόν θα μπορούσε κανείς να πεί ότι αυτή η πρώτη ιχνογραφία της σχέσης στην άμμο εσωκλείει τα προσχέδια σχέσης των δυο συντρόφων.
Όσο περνάει ο καιρός αυτό το πλαίσιο χαράσεται ακόμα καλύτερα στην άμμο και γίνεται πιο διακριτό.Σχεδόν ταυτόχρονα εξελίσσεται και μια ακόμα διαδικασία.Ο κάθε ένας απ τους δυο συντρόφους προσπαθεί να χωρέσει/προσαρμόσει το ατομικό του ιστορικό εντός των πλαισίων αυτής της σχέσης.Αυτήν την προσαρμογή την απεικονίζω σχηματικά με την διακεκομένη κόκκινη γραμμή.Μέχρι τότε οι ζωές και των δυο συντρόφων είχαν ένα διαφορετικό εύρος,πιο μποέμικο,πιο εργένικο.Στην φάση της προσαρμογής στη σχέση αυτό το εύρος αρχίζει και λιμάρεται. Πχ το οικονειακό και το φιλικό περιβάλλον του κάθε συντρόφου δεν γίνεται να τον μονοπωλεί αλλά οφείλει απο εδώ και πέρα να τον μοιράζεται σε βαθμό που η σχέση του καθορίζει.Η προσαρμογή αυτή στο πλαίσιο της σχέσης είναι που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την τελική της μορφή.
Η προσαρμογή δεν γίνεται βέβαια απ τη μια στιγμή στην άλλη.Θα ήταν μάλλον αφύσικο να περιμένει κανείς ότι χτίστηκε στο μέχρι τη σχέση,ετών, διάστημα (ατομικό ιστορικό) να ξανακαλουπωθεί μέσα στις πρώτες μέρες ή μήνες της σχέσης.Απ την άλλη πλευρά ,όμως, μην τρέφουμε την αυταπάτη ότι θα αλλάξουμε ολοκληρωτικά τον άνθρωπο με τον οποίο δημιουργούμε μια σχέση.Το άτομο που γνωρίσαμε ως συσκευασία του συγκεκριμένου ατομικού του ιστορικού (βιολογίας, προσωπικότητας, καριέρας,σχέσεων κλπ) είναι το βασικό υλικό του άλλου μισού μας.Απλώς αυτό το υλικό θα φορμαρισθεί στα πλαίσια της σχέσης μας,αν μπορέσει κάτι τέτοιο να γίνει φυσικά.
Βέβαια,στα λόγια και στην εικόνα,αποτυπώνεται εύκολα το πλαίσιο μιας σχέσης και η προσαρμογή του ατομικού ιστορικού των δυο συντρόφων μέσα σε αυτήν.Πρακτικά όμως πως μπορούμε να προσεγγίσουμε αυτό το μόρφωμα και μάλιστα όταν είμαστε περιεχόμενα του,όταν είμαστε δηλαδή τα δυο "μισά" του ?Η απάντηση δεν είναι εύκολη υπο την έννοια ότι δεν μπορεί μέσα σε μερικές αράδες να γενικεύθει και να συμπεριλάβει όλους τους ανθρώπους και όλες τις σχέσεις.Μια απλοποιημένη πυξίδα σε ένα τέτοιο ερώτημα θα ήταν οι απαντήσεις που θα δίναμε στο αν συνυπάρχουμε αρμονικά ως σύντροφοι,αν τα βρίσκουμε δηλαδή και στο αν βλέπουμε και οι δυο την ίδια θέα,εάν πορεύομαστε προς έναν κοινό ορίζοντα δηλαδή.Αυτά τα δυο ερωτήματα είναι και η σπονδυλική στήλη ενός στοιχειώδους διαλόγου, μιας βασικής επικοινωνίας ανάμεσα στο ζευγάρι.Τα βρίσκουμε (περνάμε καλά) ? Έχουμε κοινό ορίζοντα μπροστά μας,ατενίζουμε και οι δυο το ίδιο τοπίο ? Αυτά τα δυο ερωτήματα εκτός απο μια αδρή σταδιοποίηση της σχέσης,εκτός απο μια γενική βαθμολόγηση της σχέσης ρίχνουν φως και στα σημεία που μπορούμε να βελτιώσουμε μια σχέση κάνοντας και οι δυο διορθωτικές κινήσεις.
Η προσαρμογή του ατόμου στη σχέση είναι μια διαδικασία μακρόχρονη και για την ακρίβεια διαρκεί τόσο όσο και η σχέση.Μέχρι τώρα αναφερθήκαμε στις δυνάμεις που διαμορφώνουν την σχέση εκ των έσω,στα φορτία δηλαδή που καταθέτουν και αντιπαραβάλλουν οι δυο σύντροφοι.Η σχέση αυτή,είναι μια σχέση που συμβαίνει σε πραγματικό κόσμο,άρα δέχεται και τις επιρροές των συνθηκών του περιβάλλοντος και της εποχής στην οποία αναπτύσεται.Στην εικόνα αυτές τις συνθήκες τις συμβολίζω με την θάλασσα και τις εσωκλείω στον όρο μεταβαλόμενη πραγματικότητα.Η θάλασσα μπορεί να είναι ήρεμη αλλά μπορεί και να έχει κύμματα ή ακόμα και σαρωτικά τσουνάμι.
Το τσουνάμι είναι ακραία περίπτωση και όταν πρωτοσυμβεί σε μια περιοχή μάλλον θα πρέπει να είσαι αρκετά τυχερός για να γλιτώσεις.Αντίθετα σε μια περιοχή που πλήττεται συχνά απο τσουνάμι γλιτώνεις χωρίς να χρειάζεσαι τύχη αρκεί να μην είσαι αφελής και συνεπώς να αδιαφορείς σχετικά με τα μέτρα προστασίας.Η οικονομική κρίση που ζούμε μας έχει μυήσει στον κόσμο των οικονομικών τσουνάμι.Άν συνεχίσουμε να επιδιώκουμε ζωές σπατάλης και υπερχρέωσης θα είναι σαν εθελούσια να χτίζουμε όνειρα σε ακτές που πλήττονται απο τσουνάμι.Όλοι επιθυμούμε μια ήρεμη θάλασσα μιας και κάνει πιο εύκολα τα πράγματα. Ωστόσο μια ταραγμένη θάλασσα,μια θάλασσα με κύματα μπορεί να είναι ένα ωφέλιμο crash test για την σχέση.Όσο το ζευγάρι δραστηριοποιείται και προσαρμόζεται στα πλαίσια της σχέσης του,αυτή αρχίζει να μετατρέπεται απο μια επίπεδη επιφάνεια της άμμου που χωρίζεται απ την υπόλοιπη αμμουδιά με το ιχνογραφημένο όριο (σχήμα καρδιάς) σε μια κοιλότητα και τελικά σε έναν λάκκο εντός αυτού του ορίου.Το κύμα μπορεί να γεμίσει με νερό τον λάκκο αυτό,όμως ο ήλιος σύντομα το εξατμίζει και μένει αλάτι και χαλίκι το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κάνει πιο στερεά τα τοιχώματα του λάκκου αυτού.Με άλλα λόγια,μπορεί το ζευγάρι να περνάει μέσα απο δυσκολίες,ωστόσο αν η σχέση του λειτουργεί αυτές θα του προσφέρουν υλικό για να θωρακίζεται καλύτερα.
Η απαγόρευση των προγραμιαίων σχέσεων είναι αναμφίβολα μια παροχημένη αντίληψη γύρω απ τις σχέσεις.Παρόλα αυτά το να κάνεις μόνο προγαμιαίες σχέσεις δεν αποτελεί απαραίτητα βήμα προόδου.Ένα βήμα ακόμα πιο μπροστά είναι το να συμμετέχεις σε προγαμιαία συμβίωση, να κάνεις πρόβες γάμου δηλαδή.Αυτό σημαίνει ότι το ζευγάρι εκτίθεται στις πραγματικές συνθήκες ζωής,αυτονομημένο.Δεν συναντιέται μόνο για βραδινές εξόδους ή διακοπές αλλά ζεί ως ζευγάρι την καθημερινότητα.Αυτή η συμβίωση βοηθάει στο να γνωριστούνε καλύτερα οι δυο σύντροφοι αλλά παράλληλα φωτίζεται και το αν η σχέση μπορεί να θεμελιωθεί και να αντέξει μέσα στις δίνες του πραγματικού κόσμου.Σε αυτήν τη φάση το ερώτημα "πως τα περνάμε,πόσο τα βρίσκουμε μεταξύ μας ?" απαντιέται πολύ πιο έγκυρα ενώ το ερώτημα "ποια θέα αντικρύζουμε και οι δυο στον ορίζοντα ?" ακολουθείται απο περισσότερο προσγειωμένες εικόνες.
Απ το στάδιο αυτό και πέρα θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια σχέση που μπορεί να λειτουργήσει σαν ένας αυτόνομος-ανεξάρτητος οργανισμός.Απ το στάδιο αυτό και πέρα η σχέση αρχίζει να γράφει την δική της ιστορία, να αποκτά το δικό της ιστορικό,το οποίο απεικονίζω με το κόκκινο πλαίσιο μέσα στα όρια της καρδιάς.Οι δυο σύντροφοι δοκιμάζονται και "εκπαιδεύονται" στο αν η ζωή τους μπορεί να μεταγκασταθεί απ τον εργένικο βίο (ζώ σε δικό μου χώρο που με κάνει να νιώθω οικεία) στο συντροφικό βίο (ζω μαζί με την/τον σύντροφο μου,σε δικό μας χώρο όπου συστεγάζονται οι ανάγκες μας,οι επιθυμίες και τα όνειρα μας).Στο στάδιο αυτό οριοθετούνται καλύτερα και οι υπόλοιπες σχέσεις (οικογενειακές, φιλικές κλπ) ώστε ο χώρος που καταλαμβάνει η σχέση να είναι όχι μόνο πιο ορατός αλλά και πιο σεβαστός τόσο απ τους δυο συντρόφους όσο και απ τα πλέγματα σχέσεων στα οποία ο καθένας συμμετέχει.
Η αυτονομημένη σχέση είναι μια καλά συγκροτημένη σχέση.Αυτή η συγκρότηση είναι προυπόθεση για την ομαλή μετάβαση της σχέσης απ το στάδιο των απλώς δυο συντρόφων στο στάδιο των συντρόφων αλλά και γονέων.Η απόκτηση ενός παιδιού είναι ένα είδος σοκ για την σχέση ακριβώς γιατί την προάγει σε ανώτερο επίπεδο λειτουργίας.Ο κοινός ορίζοντας δεν είναι απλώς μια εικόνα που υπάρχει μπροστά στα μάτια των δυο συντρόφων αλλά αρχίζει να αποκτά σάρκα και οστά.Η συντροφικότητα (συνεργασία και αλληλουποστήριξη στην κάλυψη των αναγκών,στην ικανοποίηση των επιθυμιών και στην πραγματοποίηση των ονείρων) φοράει ένα επιπλέον ένδυμα,αυτό της συνκηδεμονίας του παιδιού/ων.Το φροντίζει ο ένας τον άλλον συμπληρώνεται με το φροντίζουμε και οι δυο μια ύπαρξη που για κάποια χρόνια θα είναι πλήρως εξαρτώμενη απο εμάς.Οι ευθύνες αυξάνονται,οι ρόλοι γίνονται πιο σύνθετοι αλλά και η ευτυχία πολλαπλασιάζεται.Άν το ζευγάρι δεν έχει αυτονομηθεί,τότε οι ευθύνες θα αρχίσουν να μετατοπίζονται και εκτός του δεσμού,οι ρόλοι θα μπερδεύονται και τελικά η ευτυχία θα είναι εύθραυστη.Για να μην παρεξηγηθώ,διευκρινίζω ότι όταν μιλάω για αυτονόμηση ζεύγους δεν αναφέρομαι μόνο σε οικονομική αυτονόμηση (που αναμφισβήτητα είναι σημαντικότατη) αλλά και ψυχολογική αυτονόμηση.Η σχέση μου είναι πλέον κάτι παραπάνω απο οικογένεια μου.Μπορούμε να αισθανόμαστε ο ένας τον άλλον σαν τον πιο στενό μας συγγενή.Αυτό που πολύ εύστοχα λέμε "είσαι ο άνθρωπος μου".
Εδώ ,βέβαια,μπαίνει και ένα άλλο θέμα.Το κατα πόσο ο γονεϊκός ρόλος επαρκεί ώστε να αντικαταστήσει πλήρως τον συντροφικό δεσμό που γέννησε τη σχέση (αν την γέννησε βέβαια).Κηδεμόνας δεν είναι ο άνθρωπος που φέρνει στη ζωή το παιδί και διασφαλίζει τις βιοτικές του ανάγκες.Ο κηδεμόνας εγγυάται και ένα περιβάλλον για την όσο δυνατόν πιο ισορροπημένη ανάπτυξη του παιδιού.Η παροχή τροφής και η φροντίδα της υγείας του παιδιού είναι σαφέστατα προυποθέσεις για την ανάπτυξη και τελειοποίηση όλων των οργανικών συστημάτων του παιδιού.Ο εγκέφαλος όμως πέρα απ την τροφή και την υγεία απαιτεί και εξωτερικά ερεθίσματα για την εξέλιξη και ολοκλήρωση του.Ένα υψηλό εισόδημα λοιπόν ή η άρτια παιδιατρική κάλυψη,δεν αρκούν για να ορίσουν την κηδεμονία ενός παιδιού.Η κηδεμονία είναι και (αν όχι κυρίως) η διαπαιδαγώγηση.Η τελευταία επίσης δεν είναι μια διαδικασία που περιορίζεται στις σχέσεις που αναπτύσει το παιδί με τον καθένα απ τους δυο γονείς.Διαπαιδαγώγηση είναι και η σχέση συντροφικότητας των δυο γονέων.Τα πρότυπα του σχετίζεσθαι δεν τα αντλούμε μόνο μέσα απ τη σχέση που αναπτύσουμε με κάθε γονιό χωριστά.Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει μάλλον στην αρχή.Το κύριως μάθημα των σχέσεων γίνεται απ την παρατήρηση/βίωση της σχέσης των δυο συντρόφων-γονέων.
Συνήθως λένε ότι ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα.Αν σαν έρωτα εννοούμε την εμπειρία μιας "ατσαλάκωτης" σχέσης,που δεν δοκιμάστηκε στο αν αντέχει σε πραγματικές συνθήκες,τότε καλά κάνει και τον σκοτώνει γιατί μόνον έτσι μπορεί να τον εξελίξει.Ο έρωτας δεν μπορεί να είναι μια αυταπάτη αλλά πρέπει να έχει και αντίκρισμα στην πραγματικότητα.Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο όταν ο έρωτας δοκιμάζεται στο να συνυπάρχει με την πραγματικότητα.Η δήλωση που προσωπικά θα με "τρομοκρατούσε" δεν είναι ότι ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα αλλά ότι ο γάμος σκοτώνει τον ερωτισμό,δηλαδή την ατμόσφαιρα,το έδαφος στο οποίο φυτρώνει ο έρωτας.Και θα με τρομοκρατούσε όχι μόνο για τη σχέση με την σύντροφο μου αλλά πολύ περισσότερο για την ατμόσφαιρα στην οποία θα μεγάλωνε το παιδί μου.Στο ατομικό μας ιστορικό κουβαλούμε και τον ανύπαρκτο,τον λανθάνοντα ή τον ποιητικό ερωτισμό των συντρόφων-γονέων μας.
Το σέξ είναι μια ακόμα διάλεκτος μέσα απ την οποία το ζευγάρι αναβιώνει και διηγείται το ιστορικό της σχέσης του.Απόδειξη αυτής της διατύπωσης είναι τα σεξουαλικά προβλήματα ψυχογενούς αιτιολογίας.Προβλήματα της σχέσης με την/τον σύντροφο μας ή προβλήματα σχέσης με τον ίδιο μας τον εαυτό που δεν βοηθήσαμε να ανακουφιστούν μέσα στην σχέση μας,δημιουργούν εκφραστικές δυσκολίες στο ζεύγος.Το σέξ είναι μια τέτοια μορφή έκφρασης του ζεύγους.Ακόμα όμως και στα αμιγώς οργανικής αιτιολογίας σεξουαλικά προβλήματα,ο τρόπος που στέκεται το ζευγάρι απέναντι στο πρόβλημα και ο τρόπος που το διαχειρίζεται,λέει πολλά για την ίδια την σχέση.
Η ιατρική ζεύγους ,η θεραπευτική ζεύγους ,εγγυημένα, μπορεί να προσφέρει ανακούφιση και λύτρωση σε κάθε έκφραση των προβλημάτων μιας σχέσης.Προσωπική μου ευχή όμως είναι όχι μόνο η θεραπεία αλλά ακόμα περισσότερο η πρόοληψη των προβλημάτων ζεύγους.Σαν φάρο εύστοχης πρόοληψης βλέπω την παιδεία.Το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης όχι όμως περιορισμένο στο στενό φάσμα που προσδιορίζει το όνομα του αλλά αγγίζοντας ευρύτερα πεδία όπως την υγεία της σχέσης και την διαπαιδαγώγηση των μαθητών γύρω απ τον γονεϊκό ρόλο,νομίζω ότι αποτελεί ένα πρώτο καλό βήμα στο ταξίδι της πρόοληψης και όχι μόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου