Κάτι σαν γνωριμία........

Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

Η ερωτική αποκρυπτογράφηση του μίσους και των δηλώσεων άρνησης.

Αρχικά,εύχομαι καλό καλοκαίρι σε όλους.Οι καιροί είναι δύσκολοι,κάποιοι ίσως να μην έχουν τον χρόνο ή τα μέσα για διακοπές,όμως όλοι μπορούμε να απολαύσουμε την συντροφιά του ήλιου σε ότι κι αν κάνουμε.Το καλοκαίρι είναι ότι βρίσκεται έξω απ το παράθυρο μας,είτε είναι παράθυρο γραφείου,είτε δωματίου,είτε κάποιου θέρετρου και πάνω απ όλα το παράθυρο της ψυχής μας.Δυστυχώς κάποιοι άνθρωποι έχουν φουμέ τζάμια στα παράθυρα της ψυχής τους κι ο ήλιος που μπαίνει μέσα τους είναι λιγότερο φωτεινός.Τα χρόνια που ζούμε είναι ούτως ή άλλως λιγότερο φωτεινά και περισσότερο άχρωμα οπότε για κάποιον που έχει απ την φύση του φουμέ τζαμαρία το περιβάλλον μοιάζει ακόμα πιο σκοτεινό, αυτό το σκότος τυφλώνει την ψυχή του....και έτσι φτάνουμε στον μαζικό αποδεκατισμό με τις αυτοκτονίες που παίρνουν διαστάσεις επιδημίας.Το καλοκαίρι λοιπόν το αντιλαμβάνεσαι και το ζείς ανάλογα με το πόσο ανοιχτά παράθυρα έχεις και όχι ανάλογα με την τοποθεσία στην οποία βρίσκονται τα παράθυρα αυτά.Στην ευχή μου για καλό καλοκαίρι αυτό που πραγματικά εννοώ είναι "περισσότερο ανοιχτά και ανοιχτόχρωμα παράθυρα" όπου κι αν βρίσκονται αυτά.Το φως μπορεί να είναι λιγότερο αλλά υπάρχει σε επαρκή ποσότητα ώστε να μην τυφλωθούμε.Άς φροντίσουμε να του βάζουμε λιγότερα εμπόδια στο να μας προσεγγίζει.

       Όλοι έχουμε ακούσει κατα καιρούς συμβουλές ή προτροπές ώστε να μην απευθυνόμαστε στον εαυτό μας (ή και σε άλλους) με προτάσεις που τονίζουν μια απαγόρευση,με προτάσεις άρνησης αλλά να εκφραζόμαστε περισσότερο καταφατικά ή θετικά.Κλασσικό παράδειγμα η συνήθης σύσταση των ειδικών προς τους γονείς να μην καταφεύγουν σε προτάσεις του τύπου "Όχι,δεν θα το ξαναεπαναλάβεις αυτό" αλλά να προτιμούν απευθείας προτροπές για το τι θέλουν απ τα παιδιά τους και μάλιστα όταν το κάνουν να τα επιβραβεύουν κιόλας.Βέβαια αυτό δημιούργησε μια ολόκληρη φιλολογία και που έχει μετατρέψει τις προτάσεις απαγόρευσης ή άρνησης σε αρνητικό τρόπο σκέψης.Δαιμονοποιήσαμε εκφράσεις που μπορεί να ξεκινούν απο "Όχι...","Μην...","Δεν..." κλπ.Τα προθέματα αυτά,οι αυτές οι μονοσύλλαβες λέξεις,δεν κουβαλούν καμμιά αρνητική αύρα μέσα τους ή γύρω τους και άρα καμιά αρνητικότητα σε ότι αφορά το πως σκεφτόμαστε.Το μόνο πρόβλημα απο αυτές τις λεξούλες είναι ότι ακολουθούνται απο αυτό το οποίο προσπαθούμε να αποφύγουμε,την κακιά συνήθεια.Λέγοντας στο παιδάκι "Πάψε να σκαλίζεις τη μύτη σου" οι λέξεις αυτές δεν ακούγονται και δεν προσλαμβάνονται με την ίδια βαρύτητα.Το να σκαλίζει τη μύτη του είναι μια εγκατεστημένη ενέργεια που μπορεί να του δίνει ηδονή ή να το ανακουφίζει απο κάτι επώδυνο,στην τελική είναι κάτι βιωμένο σαν θετικό απ το παιδί...οπότε η φράση αυτή ακούγεται και φιλτράρεται μέσα του σαν "πάψε ΝΑ ΣΚΑΛΙΖΕΙΣ ΤΗ ΜΥΤΗ ΣΟΥ", ανακινώντας (συνειρμικά) όλο το θετικό φορτίο με το οποίο έχει βιωθεί και έχει καταχωρηθεί η πράξη αυτή μέσα του.Είναι σαν να υποβάλλουμε το παιδί,τον άνθρωπο στον οποίο απευθυνόμαστε,τον εαυτό μας στην επανάληψη παρά στην κατάργηση της πράξης.Τον επανεκθέτουμε έστω κι ακουστικά και μόνο στην πράξη αυτή κι ακριβώς επειδή η πράξη αυτή είναι βιωμένη εμπειρία ακούγεται πολύ πιο έντονα και πολύ πιο ζωντανά μέσα του σε σχέση με όλη την υπόλοιπη πρόταση,στην προκειμένη περίπτωση σε σχέση με το "πάψε".Άλλο χτυπητό παράδειγμα είναι το "μην αυνανίζεσαι","δεν κάνει να αυνανίζεσαι".Προσπερνώ την ελαφρότητα και επι της ουσίας αυτής της προτροπής (μιας και ο αυνανισμός είναι κάτι φυσιολογικό και ακόμα και στην παράταση ή υπερβολή του είναι σύμπτωμα και όχι η πάθηση) και πάλι με κριτήριο το βιωματικό φορτίο της ενέργειας αυτής αυτό μπορεί να φιλτραριστεί σαν "δεν κάνει ΝΑ ΑΥΝΑΝΙΖΕΣΑΙ".

           Ανέβασα ένα απ τα αγαπημένα μου τραγούδια των Apocalyptica,το I dont care.Με μια ψυχρή απόσταξη των λέξεων που δομούν τους στίχους του τραγουδιού θα μπορούσε να πεί κανείς ότι είναι αντι-ερωτικό,αφου αναφέρεται σε κάποιον άνθρωπο που δεν τον νοιάζει το αν υπάρχει ή όχι κάποιος άλλος άνθρωπος.Με άλλα λόγια το ακριβώς αντίθετο του έρωτα αφου ο ερωτευμένος ζεί,αναπνέει,υπάρχει για το αντικείμενο του πόθου του.Βέβαια και μόνο ο τρόπος που το ερμηνεύει ο τραγουδιστής όχι εντύπωση αντι-ερωτισμού δεν αφήνει αλλά απεναντίας μας το περνάει σαν καψουροτράγουδο.Επιφανειακά κυριαρχούν στον στίχο συναισθήματα άρνησης (δεν με νοιάζει η ύπαρξη σου,παράτησε με κλπ) όμως ο στίχος αυτός γράφτηκε και απευθύνεται προς ένα άτομο που έχει ήδη μια καλά εδραιωμένη θέση μέσα στον τραγουδιστή.Η άρνηση του πλέκεται γύρω απ το πρόσωπο της και το πρόσωπο της είναι θεμελιωμένο μέσα του με έντονο πόθο και πάθος.Ο δημιουργός έπρεπε να βρεί έναν τρόπο να διατηρεί την επαφή του με το άτομο που πρωταγωνιστεί στη σκέψη και τη ζωή του χωρίς όμως να τσαλακώνεται η εγωϊστική "αξιοπρέπεια" του τόσο απέναντι σε άλλους όσο και απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό.Μέσα του όμως γίνεται το ξεσκαρτάρισμα του στίχου,βάση του συναισθηματικής γαρνιτούρας με την οποία πλαισίωνε το άτομο αυτό,κι αυτό που αναγνωρίζεται και μένει είναι η προσκόλληση του προς το άτομο αυτό.Είναι ένας μηχανισμός ανάλογος με αυτόν που περιέγραφα στην προηγούμενη παράγραφο.Οι λέξεις και οι έννοιες,ανάλογα με τα βιώματα που φέρει ο καθένας μας,έχουν και διαφορετικό ειδικό βάρος. Σε μια πρόταση,σε μια ιστορία,σε μια περιγραφή όλες οι λέξεις δεν προσλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια ένταση απ όλους.Στον καθένα κάποιες λέξεις έχουν μια έντονα βιωμένη συναισθηματική αντήχηση και επικρατούν απέναντι στις υπόλοιπες και ουσιαστικά τις αποσιωπούν.Έτσι λοιπόν όλη η διατυπωμένη άρνηση γίνεται απλώς αφορμή,βάρθρο, για να επαναφέρουμε στο προσκήνιο το άτομο που μας λείπει.

      Σε προηγούμενα θέματα έχω αναφερθεί στην χημεία του έρωτα,στις τροποποιήσεις που γίνονται σε επίπεδο νευροδιαβιβαστών και υποδοχέων οι οποίες και οδηγούν στην δημιουργία ενός κυκλώματος.Το κύκλωμα αυτό έχει πολύ χοντρά "καλώδια" που δεν μπορεί να τα κόψει μια αιφνίδια/στιγμιαία απογοήτευση.Χρειάζεται χρόνος και η παύση του κυκλώματος αυτού θα έρθει με την προοδευτική απευαισθητοποίηση/μη έκθεση στο αντικείμενο της εξάρτησης μας.Οι στοχευμένες αρνήσεις,οι αφορισμοί και οι διαγραφές που επικεντρώνουμε στο πρόσωπο που μας ελκύει δεν κάνουν τίποτα άλλο απ το να το επαναφέρουν στην επιφάνεια το άτομο αυτό και τελικά να δραστηριοποιούν το εγκεφαλικό "κύκλωμα" που μας δένει μαζί του.

       Η άρνηση μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο δεν διαφέρει ουσιαστικά απ την αφιέρωση μας στο αντικείμενο του πόθου μας. Η άρνηση αυτή μπορεί να μην περιορίζεται μόνο σε ηχηρές διατυπώσεις και "αντι-ερωτικούς" στίχους αλλά να βιώνεται και να εκφράζεται σαν συναίσθημα και σχήμα συμπεριφοράς.Το μίσος μετά απο μια ερωτική απογοήτευση όπως και αν εκφράζεται μπορεί να λειτουργεί σαν μια ψευδο-διαγραφή του ατόμου που μας απογοήτευσε που στην ουσία όμως συντηρεί το δέσιμο μαζί του.Το μίσος,η συμπεριφορά αποστροφής,έχοντας και βιολογικά έναν πολύ σημαντικό ρόλο (απομακρύνει τον οργανισμό απο επώδυνες ή επικίνδυνες για την επιβιώση του καταστάσεις) πάντα επισκιάζει κάθε άλλη απόχρωση συνειδητότητας και πρωταγωνιστεί.Το συγκεκριμένο μίσος όμως κουβαλάει και ένα φορτίο που είναι ήδη μαρκαρισμένο με έντονα συναισθήματα έλξης,κουβαλάει τον άνθρωπο που αγαπήσαμε και μας απογοήτευσε.Έτσι λοιπόν η βιολογική προτεραιότητα του μίσους γίνεται ανελκυστήρας της έλξης μας προς το άτομο αυτό.Κάποιες φορές μάλιστα αυτό επαληθεύεται. Υπάρχουν ζευγάρια που εξομολογούνται ότι μετά απο έναν έντονο καυγά,μετά απο μια δυνατή σύγκρουση,ακολουθεί μια ακόμα πιο έντονη και παθιασμένη ερωτική συνεύρεση.Θα ήταν βιαστικό να πούμε ότι έτσι την βρίσκουνε,ότι όλο αυτό είναι μόνο ένας μαζοχισμός και συνεπώς ότι η επιθετικότητα λειτουργεί γι αυτούς αφροδισιακά.Η σύγκρουση είναι ένα εφαλτήριο.Το φορτίο ηδονής που ταλαντώνεται πάνω στο εφαλτήριο και μας οδηγεί σε άλματα (χαριτολογώντας και το πήδημα άλμα είναι :-P) δεν είναι ούτε πάντα ένα ούτε σε κάθε περίπτωση το ίδιο.

          Το αποτύπωμα του μίσους στην δραστηριοποίηση μας είναι συνήθως η εκδίκηση.Αφού βρωντοφωνάξαμε και τραγουδήσαμε ότι την/τον μισούμε πάμε και ένα βήμα παρακάτω, την/τον εκδικούμαστε.Δεν της/του αφιερώνουμε μόνο τη σκέψη αλλά και με την δράση μας του στήνουμε άγαλμα,τον κάνουμε τοτέμ.Και έτσι ενώ σε επίπεδο καταστάσεων και γεγονότων τέτοιες αντιδράσεις μας απομακρύνουν απ το αντικείμενο του πόθου μας, αυτό που γίνεται μέσα μας είναι άλλη μια ανατροφοδότηση του ισχυρού κυκλώματος που μας συνδέει με το άτομο αυτό.Βέβαια,σε αυτό το σημείο μπορεί να πέσουμε σε μεγάλα σφάλματα απέναντι στον εαυτό μας και ταυτόχρονα να την πληρώσουν κι άλλοι άνθρωποι που δεν φταίνε σε κάτι.Η συνταγή ότι ο έρωτας με έρωτα περνάει, ενώ κρύβει μια μεγάλη αλήθεια μέσα της συχνά μας οδηγεί σε στρεβλώσεις.Ψάχνουμε μια ώρα αρχίτερα να βρούμε έναν αντικαταστάτη που ο επιπόλαιος τρόπος με τον οποίο σχετιζόμαστε μαζί του,τον χρίζουν εξ'αρχής ως υποκατάστατο.Η σχέση στη βάση της είναι χλιαρή ακριβώς γιατί αντικείμενο πόθου παραμένει αυτός που προσπαθούμε να αποφύγουμε μέσα απ τη σχέση αυτή.Έτσι λοιπόν αλληλεπιδρούμε με έναν σκιώδη εραστή που υποκαθιστά ή μάχεται (άρα ανασύρει) την προηγούμενη σχέση μας.Αυτή η χαλαρή πρόσδεση μας αποδεικνύεται στην πρώτη δυσκολία της νέας σχέσης όπου εκεί η/ο πρώην γίνεται ήρωας ενώ η/ο νύν συνθλίβεται.Όποιος είναι θύμα μιας τέτοιας σύνθλιψης ή γνωστός του θύματος θα μας χαρακτηρίσει σαν ανήθικους (με ότι χοντρό συνώνυμο έχει ο χαρακτηρισμός αυτός).Όμως η ηθική δεν είναι αυτό που ερμηνεύει τη συμπεριφορά μας.Υπάρχει μια άλλη διάσταση ερμηνείας,η ωριμότητα.Δημιουργήσαμε μια ολόκληρη θεατρική παράσταση για να καταλήξουμε εκεί ακριβώς απ όπου ξεκινήσαμε δυσκολεύοντας ακόμα παραπάνω τη ζωή μας.Η κάθε σχέση που δημιουργούμε έχει όφελος και αξία εφόσον καθορίζεται απο παράγοντες που απορρέουν απ τα ίδια τα σπλάχνα της σχέσης και όχι απο εξωγενείς παράγοντες (πχ συναισθηματικό "χρέος" σε πρώην, κοινωνικές πιέσεις κλπ).

     Αναμφισβήτητα δεν υπάρχουν πολλές ομορφιές στη ζωή που να μπορούν να συγκριθούν με την ομορφιά του έρωτα.Είναι η πιο γλυκιά μέθη απ το πιο νόστιμο ποτό.Για να την βιώσουμε έτσι όμως θα πρέπει να είμαστε νηφάλιοι ώστε να απολαμβάνουμε το ποτό που επιλέξαμε.Άν αρχίσουμε και ανακατεύουμε ποτά τότε αντί της γλυκιάς μέθης θα καταλήξουμε σε άγριο μεθύσι που το μόνο που θα πετύχει είναι να μας εκθέσει και να μας οδηγήσει σε εμετούς,πονοκεφάλους ή και σοβαρότερα προβλήματα.Άν δεν μπορούμε να απολαύσουμε τη γλυκιά μέθη δεν χρειάζεται να θυσιάζουμε την βασική της προϋπόθεση,τη νηφαλιότητα.Η ζωή διαθέτει και άλλες ομορφιές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου